Sunday, February 9सत्यम खबर
Shadow

पोखरा विमानस्थलको ऋण मिनाहा गर्ने नेपालको प्रस्तावले चीन आक्रोशित, चर्को ऋण नतिरे मूल्य चुकाउनुपर्ने चेतावनी

काठमाण्डौ, ६ असोज – नेपालले हालै चीनसँग पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणका लागि लिएको २१६ मिलियन अमेरिकी डलर ऋण मिनाहा गरिदिन अनुरोध गरेपछि चिनियाँ सञ्चार माध्यममार्फत चीन सरकारले व्यापक आलोचना भएको छ ।

नेपाल सरकारले सो ऋण मिनाहा गरिदिन गरेको अनुरोधले चीनको बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) अन्तर्गत लिएका अन्य ऋणको भविष्यप्रति चिन्ताको वातावरण सिर्जना गरेको छ । चिनियाँ अधिकारीहरूले मिडियामार्फत नेपालप्रति नकारात्मक प्रतिक्रिया देखिएको छ, जसले दुई देशबीचको कूटनीतिक सम्बन्धमा असर पर्न सक्ने चिन्ता बढेको छ ।

पोखरा विमानस्थलमा ठूलो अपेक्षा र कम परिणामले समस्या निम्त्याएको नेपाली अधिकारीहरूको निष्कर्ष छ । उनीहरूकाअनुसार पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल नेपालका लागि प्रमुख परियोजनामध्ये एक हो, जसलाई देशको आर्थिक विकास र पर्यटन प्रवर्द्धनको महत्वपूर्ण आधार मानिएको थियो। चीनको बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) अन्तर्गत प्राप्त ऋणबाट निर्माण भएको यो विमानस्थलले नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा यातायात सञ्जाललाई मजबुत बनाउने विश्वास गरिएको थियो। तर, २०२३ मा उद्घाटन भएपछिको समयले परियोजनाका धेरै पक्षमा समस्याहरू उजागर गरेको छ।

विमानस्थल सञ्चालनमा आएको केही समयमै, यति एयरलाइन्सको एउटा विमान पोखरा विमानस्थलबाट उड्ने क्रममा नदीको खोँचमा खस्दा ७२ जनाको ज्यान जाने दुखद दुर्घटना भएको थियो। यस घटनाले विमानस्थलको सुरक्षामा प्रश्नचिह्न खडा गर्‍यो, जसपछि अन्तर्राष्ट्रिय उडानहरू आकर्षित गर्न समेत कठिनाइ भयो। दुर्घटनापछि अन्तर्राष्ट्रिय यातायातको अपेक्षित वृद्धिमा कमी देखियो, जसले गर्दा परियोजनाले आर्थिक रूपमा सफलता हासिल गर्न नसकेको देखाएको छ।

तर ऋण मिनाहा मागपछि चिनियाँ मिडियाको प्रतिक्रिया हेर्दा यस्ताे लाग्छ चीनले नेपालसँग छिमेक सम्बन्ध होइन व्यापार गरिरहेछ ।

नेपालले विमानस्थलको ऋण मिनाहा गर्न गरेको अनुरोधपछि चीनको प्रमुख मिडिया आउटलेटहरूले नेपालको कदमलाई गैर-जिम्मेवारीपूर्ण भनेर आलोचना गरेका छन्। सिन्हुवामा प्रकाशित एउटा लेखले नेपाललाई चीनको वित्तीय स्रोतहरूलाई “शोषण गर्न खोजिरहेको” आरोप लगाउँदै लेखेको छ, “के नेपाल हामीलाई मूर्ख ठान्छ?” लेखमा व्यंग्यपूर्ण ढंगले नेपालले २१६ मिलियन युआनको ऋण तिर्ने कुनै पनि प्रयास नगरेको आरोप लगाइएको छ। लेखमा चीनले सोभियत संघको गल्तीबाट पाठ सिक्नु पर्ने र अनावश्यक आर्थिक साझेदारीमा नफस्न चेतावनी दिइएको छ।

अर्को लेखले पोखरा विमानस्थलको कमजोर प्रदर्शनलाई उजागर गर्दै नेपालले गरेको मागलाई अनुचित बताएको छ। विमानस्थलले अपेक्षाकृत अन्तर्राष्ट्रिय यातायात आकर्षित गर्न नसकेको र अझै प्राविधिक समस्याहरू समाधान नभएको अवस्थामा नेपालले ऋण मिनाहा गर्न माग गर्नु गैर-जिम्मेवार निर्णय भएको लेखमा उल्लेख छ। चिनियाँ मिडियामा यो मुद्दालाई लिएर भएको आलोचनाले नेपालप्रतिको नकारात्मक धारणा अझ गहिरो बनाएको छ।

नेपाल–चीन कूटनीतिक सम्बन्धमा प्रभाव पार्ने चिन्ता गरिएकाे छ । नेपालले चीनसँग गरेको ऋण मिनाहाको अनुरोधले दुई देशबीचको कूटनीतिक सम्बन्धमा खलल आउन सक्ने संकेत दिएको छ। केही चिनियाँ टिप्पणीकारहरूले नेपालले चीनसँगको सम्बन्धलाई आर्थिक छुट पाउनका लागि मात्र प्रयोग गरिरहेको आरोप लगाएका छन्। चिनियाँ विश्लेषकहरूले नेपालले आफ्नो भू-राजनीतिक स्थिति–भारत र चीनबीचको आफ्नो स्थान–लाई आर्थिक फाइदा उठाउन प्रयोग गर्न खोजिरहेको तर्क गरेका छन्।

यसै क्रममा, नेपालका प्रमुख राजनीतिक दलहरूको गठबन्धन सरकारले चीनसँग नजिकको सम्बन्ध कायम गर्न चाहेको भए पनि ऋण तिर्ने जिम्मेवारीबाट पन्छिन खोजिरहेको चिनियाँ मिडियामा देखिएको छ। यो कदमले चीनलाई अन्य बीआरआई परियोजनाहरूमा सामेल देशहरूले पनि यस्तै माग राख्न सक्ने खतरा रहेको विश्लेषकहरूले बताएका छन्।

यसले चीनको विदेश नीतिमा चुनौती थपेको बताइएको छ ।नेपालले गरेको यो ऋण मिनाहाको मागलाई चीनको बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभअन्तर्गतको एक महत्वपूर्ण परीक्षा मानिएको छ। यो अनुरोधले चिनियाँ विश्लेषकहरूबीच व्यापक चिन्ता पैदा गरेको छ कि यदि चीनले नेपाललाई यो छुट दिएमा, अरू देशहरूले पनि यस्तै माग राख्न सक्नेछन्। केही मिडिया रिपोर्टहरूले भनेका छन् कि यदि चीनले नेपाललाई यो ऋण मिनाहा गरिदियो भने उसले आफ्नो अन्तर्राष्ट्रिय प्रभाव गुमाउन सक्छ र आर्थिक रूपमा कमजोर साझेदारीमा फस्न सक्छ।

अर्कोतर्फ, यदि चीनले नेपालको अनुरोध अस्वीकार गर्‍यो भने, दुई देशबीचको कूटनीतिक सम्बन्धमा तनाव आउन सक्छ। यो अवस्थामा नेपालले चीनको सट्टा भारत वा अन्य शक्तिशाली देशहरूसँग नजिकको सम्बन्ध बनाउने सम्भावना बढ्न सक्छ, जसले क्षेत्रीय रूपमा चीनको प्रभावलाई चुनौती दिन सक्नेछ।

निष्कर्षमा भन्दा नेपालले पोखरा विमानस्थलको ऋण मिनाहा गरिदिन गरेको अनुरोधले चीनमा व्यापक चिन्ता र आलोचना सिर्जना गरेको छ। यो मुद्दाले नेपाल–चीन सम्बन्धमा नयाँ तनाव उत्पन्न गरेको देखिएको छ, जसले दुई देशबीचको कूटनीतिक र आर्थिक सम्बन्धलाई गहिरो प्रभाव पार्न सक्छ। यसैबीच, नेपालले आफ्ना आर्थिक चुनौतीहरूलाई व्यवस्थापन गर्न कूटनीतिक रूपमा कसरी अघि बढ्छ भन्ने कुराले भविष्यमा दुई देशबीचको सम्बन्धको दिशा तय गर्न सक्छ। नेपाल पाना

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *