काठमाण्डौ, २६ मंसिर – चीनको वुहान शहरमा अवस्थित विवादास्पद अनुसन्धान प्रयोगशालामा कार्यरत एक अमेरिकी वैज्ञानिकले आश्चर्यचकित पार्ने खुलासा गरेका छन्। कोभिड–१९ ल्याबबाट लिक भएको ‘मानव निर्मित भाइरस’ भएको भन्दै उनले सबैलाई चकित पारेका छन्। न्यु योर्क पोस्टले बेलायती अखबार द सनमा अमेरिकामा आधारित अनुसन्धानकर्ता एन्ड्रयू हफलाई उद्धृत गर्दै भनेको छ कि दुई वर्ष पहिले वुहान इन्स्टिच्युट अफ भाइरोलोजीबाट कोभिड लीक भएको हो, जो एउटा राज्यद्वारा सञ्चालित र वित्त पोषित अनुसन्धान सुविधा हो।
चीनको विवादास्पद वुहान ल्याबमा काम गर्ने अमेरिकी वैज्ञानिक एन्ड्रयू हफले सनसनीपूर्ण दाबी गरेका छन्। उनीअनुसार कोभिड-१९ लाई प्रयोगशालामा भाइरसद्वारा तयार पारेको थियो जुन त्यस सुविधाबाट लीक भयो। महामारी वैज्ञानिक हफले आफ्नो पुस्तक ‘द ट्रुथ अबाउट वुहान’ मा दाबी गरेका छन् कि महामारी अमेरिकी सरकारद्वारा चीनमा कोरोना भाइरसको वित्तपोषणको कारणले भएको थियो। हफको किताबको केही अंश ब्रिटेनको टेबलायड द सनमा प्रकाशित छ। न्युयोर्क पोस्टको एउटा रिपोर्टअनुसार हफ इकोहेल्थ एलायन्सका पूर्व उपाध्यक्ष हुन्, जो न्यूयोर्कमा स्थित एउटा गैर-लाभकारी संगठन हो, जसले सङ्क्रामक रोगहरूको अध्ययन गर्दछ।
न्यूयोर्क पोस्टका अनुसार, हफले आफ्नो पुस्तकमा दाबी गरेका छन् कि चीनको गेन-अफ-फंक्शन प्रयोगहरू अपर्याप्त सुरक्षाका साथ सञ्चालन गरिएको थियो, जसको परिणामस्वरूप वुहान प्रयोगशालामा लिक भयो। वुहान प्रयोगशाला कोभिडको उत्पत्तिलाई लिएर चर्को बहसको केन्द्र बन्दै आएको छ। चिनियाँ सरकारी अधिकारी र प्रयोगशाला कर्मचारीहरू दुवैले भाइरसको उत्पत्ति त्यसै प्रयोगशालाबाट भएको हो भन्ने कुरा अस्वीकार गरेका छन्।
आफ्नो पुस्तकमा एन्ड्रयु हफले भनेका छन्, ‘विदेशी प्रयोगशालाहरूमा उचित जैव सुरक्षा, जैविक सुरक्षा र जोखिम व्यवस्थापन सुनिश्चित गर्न पर्याप्त नियन्त्रण उपायहरू थिएनन्, जसको परिणामस्वरूप वुहान इन्स्टिच्युट अफ भाइरोलोजीमा प्रयोगशालाबाट लिक भयो।’
एक दशक भन्दा बढी समयदेखि, संस्थाले राष्ट्रिय स्वास्थ्य संस्थान (NIH) को कोष र वुहान प्रयोगशालासँग नजिकको सम्बन्धमा ब्याटमा धेरै कोरोनाभाइरसहरू अध्ययन गर्दै आएको छ। NIH बायोमेडिकल र सार्वजनिक स्वास्थ्य अनुसन्धानको लागि जिम्मेवार संयुक्त राज्य सरकारको प्राथमिक एजेन्सी हो।